Linux Mint là một bản phân phối hệ điều hành Linux đang ngày càng trở nên phổ biến một cách nhanh chóng, phần nhiều vì dễ dùng và đơn giản, giao diện gọn gàng, thân thiện với người dùng hệ điều hành Windows muốn thay đổi không khí. Giống như hầu hết những bản phân phối Linux khác, vì đây là một bản phân phối miễn phí nên bạn có thể cài đặt nhiều lần trên nhiêu thiết bị tùy ý. Trải qua những năm, quá trình cài đặt Linux đã trở nên đơn giản hơn trước rất nhiều, thậm chí có thể nói là đơn giản hơn cả việc cài đặt hệ điều hành Windows. Đọc tiếp để biết cách cài đặt và dùng Linux Mint.
những bước
Phần 1Phần 1 Chuẩn bị DVD Cài đặt
1Sao lưu dự phòng dữ liệu của bạn. Nếu bạn đang cài đặt Linux Mint đè lên hệ điều hành đang dùng thì bạn sẽ mất toàn bộ dữ liệu lưu trữ trên ổ cứng. Hãy chắc chắn rằng mọi văn bản và tệp quan trọng đều đã được sao lưu dự phòng ở nơi an toàn trước khi tiến hành quá trình cài đặt. Bạn có thể đọc bài đăng này để biết chi tiết về cách sao lưu dữ liệu tốt nhất. 2Tải xuống Linux Mint ISO. Tệp ISO là tệp ảnh của đĩa mà bạn có thể ghi thành DVD. Bạn có thể tải tệp ISO miễn phí trên trang web Linux Mint nhưng hãy nhớ rằng tệp tải xuống này có dung lượng lớn. Bạn có thể sẽ phải chờ một lúc khá lâu để hoàn tất quá trình tải xuống tùy thuộc vào tốc độ kết nối mạng của bạn. Bạn sẽ thấy nhiều tùy chọn khi bạn vào trang Tải xuống (Download) của trang web Linux Mint. Hầu hết người dùng chỉ có nhu cầu dùng phiên bản “Cinnamon” ở phía trên cùng danh sách. Đây là loại phiên bản mặc định cho máy tính để bàn chạy hệ điều hành Linux Mint. Ngoài ra còn có những tùy chọn khác dành cho những người dùng có kinh nghiệm hơn.Bạn cần đảm bảo rằng bạn đã lựa chọn đúng phiên bản dành cho hệ điều hành của mình: 32-bit hoặc 64-bit. Bạn có thể tự tìm hiểu cách xác định những loại phần cứng mà bạn có trong hệ điều hành Windows và Ubuntu.3Tải xuống một chương trình ghi ảnh. Để sao chép tệp ISO vào DVD, bạn cần có một chương trình ghi ảnh. Một trong những chương trình phổ biến và miễn phí mà mọi người hay lựa chọn là ImgBurn. Ngoài ra, người dùng có thể lựa chọn chương trình của nhiều công ty khác như Nero. Nếu máy của bạn đang chạy hệ điều hành Windows 7 hoặc Windows 8, bạn có thể dùng chương trình ghi đĩa được tích hợp sẵn trong Windows. Hãy nhấp chuột phải vào tệp ISO và lựa chọn Ghi ảnh vào đĩa (Burn disc image).4Tiến hành ghi đĩa. Hãy dùng chương trình ghi ảnh rồi lựa chọn ổ ghi DVD có một DVD chưa chứa dữ liệu nào. Nếu cần thiết, hãy chọn tệp ISO đã tải xuống làm tệp nguồn (không cần thực hiện bước này nếu bạn đã nhấp chuột phải vào tệp để dùng chương trình ghi đĩa của Windows). Hãy bấm vào nút Burn để bắt đầu quá trình ghi đĩa. Bạn có thể sẽ phải chờ nhiều phút để quá trình này hoàn tất
Phần 2Phần 2 Cài đặt Linux Mint
1Thiết lập để máy tính của bạn khởi động từ ổ đĩa DVD. Để chạy đĩa Linux Mint, máy tính của bạn cần khởi động từ ổ đĩa này thay vì khởi động từ ổ cứng. Bạn có thể dùng bảng chọn BIOS trên máy tính để đổi trình tự khởi động. Bạn có thể tự tìm hiểu cách mở bảng chọn BIOS. Khi đã ở bảng chọn BIOS, hãy bấm vào Boot (Khởi động). Hãy thay đổi trình tự khởi động để máy tính khởi động từ ổ DVD trước rồi mới khởi động từ ổ cứng. Bước này đảm bảo rằng đĩa của bạn được tải trước hệ điều hành hiện tại của bạn.2Khởi động hệ thống Linux Mint. Khi máy tính của bạn khởi động từ DVD Linux Mint mà bạn đã tạo ra, bạn sẽ thấy một danh sách tùy chọn ngắn. Hãy chọn “Start Linux Mint” để khởi động hệ điều hành Linux Mint từ DVD. Bước này chưa cài đặt Linux Mint. Việc khởi động hệ điều hành từ DVD giúp bạn dùng thử Linux Mint để xem bạn thích hệ điều hành này đến mức nào trước khi chính thức cài đặt. Bạn không thể thay đổi thiết lập, xóa hoặc tạo bất cứ tệp nào khi đang ở chế độ xem trước (Preview) nhưng ít nhất thì bạn có thể làm quen với cách thức hoạt động của Linux Mint.Khi chạy Mint từ DVD, hệ điều hành sẽ chạy chậm hơn khi cài đặt chính thức. Hãy nhớ rằng phiên bản đã cài đặt luôn hoạt động tốt hơn phiên bản xem trước.3Bắt đầu cài đặt. Sau khi bạn đã dành chút thời gian làm quen với màn hình Linux Mint, bạn có thể bắt đầu quá trình cài đặt bằng cách nhấp đúp vào biểu tượng “Install Linux Mint” trên màn hình. Đây là bước khởi động chương trình cài đặt. Hãy lựa chọn ngôn ngữ và bấm “Continue” (Tiếp tục). 4Xem lại những yêu cầu cài đặt cơ bản. Để có thể dùng chương trình cài đặt theo gói, bạn cần có ít nhất 3,5 GB dung lượng ổ cứng còn trống và đang kết nối Internet. Nếu bạn đang cài đặt Mint trên máy tính xách tay (laptop), hãy đảm bảo rằng máy tính đã được cắm vào nguồn điện trong quá trình cài đặt.5Chọn kiểu cài đặt. Tại màn hình kế tiếp, bạn có thể chọn kiểu dung lượng ổ cứng dành cho hệ điều hành Linux của bạn. Bạn có hai tùy chọn chính: Xóa ổ đĩa và cài đặt Linux Mint (Erase disk and install Linux Mint) – Tùy chọn này sẽ xóa hết dữ liệu tại ổ đã chọn và cài đặt Linux Mint trên ổ này. Tất cả hệ điều hành hoặc dữ liệu trên ổ sẽ bị xóa đi. Bạn nên dùng tùy chọn này nếu bạn mong muốn Linux Mint là hệ điều hành duy nhất trên máy tính của bạn.Cài đặt bổ sung (Something else) – Tùy chọn này giúp bạn dùng dung lượng còn trống trên ổ cứng của bạn để tạo phân vùng Linux Mint riêng biệt với mục đích là cài đặt thêm Linux Mint ngoài hệ điều hành đã có. Tùy chọn này giúp bạn lựa chọn kích thước phân vùng Linux.6Xác định rõ ổ cứng mà bạn muốn cài đặt. Ở màn hình tiếp theo, hãy bấm vào bảng chọn xổ xuống để lựa chọn ổ đĩa mà bạn muốn cài đặt Linux. Nếu bạn lựa chọn Cài đặt bổ sung (Something else), bạn có thể dùng thanh trượt để thiết lập kích cỡ phân vùng Linux. Linux Mint yêu cầu máy phải có phân vùng ít nhất 6 GB và phân vùng trao đổi (swap partition) nên có dung lượng gấp rưỡi RAM mà bạn đã cài đặt.Nếu đã lựa chọn tùy chọn đầu tiên làm kiểu cài đặt mong muốn thì toàn bộ dữ liệu trong ổ đã chọn sẽ bị xóa trong quá trình cài đặt.7Chọn thiết lập địa điểm và bàn phím.
Sau quá trình cài đặt ban đầu, bạn sẽ được hỏi về việc lựa chọn múi giờ và bàn phím. Bạn có thể dùng Detect Keyboard Layout nếu bạn không chắc rằng nên lựa chọn bố cục bàn phím (keyboard layout) nào. 8Tạo tên người dùng (user) của bạn. Sau khi lựa chọn kiểu gõ chữ, bạn sẽ được yêu cầu gõ tên và tạo một người dùng. Khi gõ tên, tên người dùng và tên máy sẽ được tự động điền bằng tên của bạn. Bạn có thể thay đổi tên người dùng theo ý muốn. Tên máy là tên của chiếc máy tính sẽ xuất hiện ở những máy khác trong mạng lưới.Bạn cần tạo mật khẩu. Tên người dùng và mật khẩu này sẽ là tài khoản quản trị và bạn cần nhập những thông tin này nếu muốn thay đổi hệ thống.Bạn có thể chọn đăng nhập tự động hoặc được hỏi về tên người dùng và mật khẩu. Hãy dùng tùy chọn nào phù hợp nhất với nhu cầu bảo mật của bạn.Bạn có thể tạo nhiều người dùng hơn sau khi hoàn tất quá trình cài đặt.9Chờ quá trình cài đặt hoàn tất. Sau khi nhập thông tin của bạn, Linux Mint sẽ tiến hành sao chép những tệp. Bạn có thể thấy quá trình này đang diễn ra ở thanh dưới cùng cửa sổ. Sau khi những tệp đã được sao chép, quá trình cài đặt sẽ bắt đầu và ổ cứng của bạn sẽ được cấu hình. Khoảng thời gian diễn ra quá trình này phụ thuộc vào tốc độ của máy. Kể từ đây, quá trình cài đặt sẽ tự động diễn ra nên bạn có thể rời đi làm việc khác và trở lại sau.Chương trình cài đặt sẽ tải thêm những tệp trong suốt quá trình cài đặt nên bạn cần có kết nối mạng tốt.10Bấm “Restart Now” (Khởi động lại ngay). Sau khi hoàn tất quá trình cài đặt, bạn sẽ được hỏi là có muốn khởi động lại máy không. Hãy bấm vào “Restart Now” để khởi động lại máy tính và chạy hệ điều hành mới cài đặt.
Phần 3Phần 3 Cấu hình Linux Mint
1Khởi động Linux Mint. Tùy thuộc vào việc bạn cài Linux Mint như thế nào, bạn có thể lựa chọn hệ điều hành này trong danh sách hệ điều hành đã cài đặt hoặc máy tính của bạn sẽ khởi động Mint một cách trực tiếp. Dù chọn cách nào, sau khi khởi động Linux Mint, hãy đăng nhập vào tài khoản của bạn để thấy màn hình chính (desktop). 2Xem lại màn hình chào mừng (Welcome Screen). Khi Linux Mint khởi động lần đầu, bạn sẽ thấy màn hình chào mừng có chứa liên kết (link) tới phần chỉ dẫn dùng. Hãy dành chút thời gian ngó qua những thông tin đó. Cửa sổ này sẽ xuất hiện mỗi khi Linux Mint khởi động cho đến khi bạn bỏ tích ô ở góc dưới bên phải.3Cấu hình desktop (màn hình xuất hiện lúc mới mở máy). Nếu để mặc định, Mint sẽ khởi động với một liên kết đến máy tính và thư mục Home trên desktop. Bạn có thể thêm hình Sọt rác (Trash) cho giống hệ điều hành Mac hoặc Windows. Để thêm biểu tượng, hãy bấm vào Menu (bảng chọn) ở góc dưới bên trái và chọn System Settings (Thiết lập hệ thống) ở phần bên trái. Hãy bấm vào tùy chọn “Desktop” ở phần Preferences (Tùy chỉnh) rồi bấm vào những biểu tượng bạn muốn hiển thị. 4Cài đặt nhiều chương trình hơn. Mint chỉ cài đặt sẵn một vài chương trình cần thiết như Firefox, LibreOffice, GIMP Image Editor và VLC Player. Bạn có thể cài đặt thêm nhiều chương trình khác (đa phần là miễn phí). Hãy bấm vào Menu, lựa chọn phần Administration (Quản trị) và chọn Software Manager (Trình quản lý phần mềm). Bạn sẽ được yêu cầu nhập mã quản trị.những chương trình được sắp xếp theo từng mục. Bạn được phép tìm kiếm chương trình cụ thể. Hãy nhớ rằng hầu hết những chương trình của hệ điều hành Windows và Mac đều không chạy được trên Linux nên bạn sẽ cần tìm kiếm chương trình thay thế có những tính năng tương tự.Nhấp đúp vào một chương trình để xem chi tiết. Tại đây, bạn có thể thấy dung lượng và đánh giá của những người dùng khác. Hãy bấm vào nút Install để bắt đầu tải chương trình.Bạn có thể theo dõi quá trình cài đặt ở thanh dưới cùng cửa sổ.5Khởi động những chương trình mới. Sau khi đã cài đặt xong, bạn có thể vào chương trình đó nhờ có bảng chọn (Menu). Hãy bấm vào hạng mục của chương trình và bạn sẽ thấy chương trình đó trong danh sách những chương trình đã cài đặt trên máy tính. Bạn chỉ cần bấm để tiến hành chạy chương trình. 6Thay đổi phông nền desktop của bạn. Việc thay đổi phông nền của màn hình xuất hiện lúc mới khởi động máy là cách dễ nhất để thể hiện rằng đây là máy tính “của bạn”. Hãy nhấp chuột phải vào màn hình và lựa chọn “Change Desktop Background”. Bạn có thể lựa chọn trong số hàng loạt những phông nền có sẵn hoặc bấm “+ Add” (Bổ sung) để tải thêm những bức ảnh của bạn.7Mở Terminal. Bạn có thể tận dụng mọi tính năng của hệ điều hành Linux bằng cách dùng những câu lệnh để thực hiện gần như mọi việc. Bạn có thể nhanh chóng vào Terminal bằng cách bấm biểu tượng Terminal tại thanh công cụ phía dưới cùng màn hình. Hãy tự tìm hiểu cách dùng Terminal cơ bản. 8Tiếp tục khám phá và tìm hiểu. Giống như những bản phân phối Linux khác, Linux Mint hoàn toàn có thể được tùy chỉnh. Có vô số mẹo và thủ thuật trực tuyến do cộng đồng người dùng Linux cung cấp. Hãy lướt xem trang diễn đàn Linux Mint chính thức, xem qua một vài trang thú vị khác liên quan đến Linux để tìm kiếm nhiều chương trình và tinh chỉnh (tweak). Có khi bạn không biết là bạn cần những thứ này
Lời khuyên
Linux Mint là một trong những bản phân phối được nhiều người dùng nhất. Trong ngày hôm nay, bạn có thể đăng một ý tưởng lên diễn đàn để chứng kiến sự thay đổi của phiên bản hiện tại diễn ra trong tuần sau. Đừng ngần ngại dùng diễn đàn để tìm kiếm trợ giúp hoặc gợi ý cách dùng Linux Mint tốt hơn.Nếu bạn gặp rắc rối khi dùng, hãy bấm vào phần Tải xuống (Downloads) trên trang LinuxMint.com và đọc kỹ tệp PDF chỉ dẫn dùng (User Guide) hoặc tìm kiếm hướng giải quyết cho vấn đề mình gặp phải trên Google.The Linux Mint Live DVD sẽ không gây ảnh hưởng đến máy tính của bạn, trừ khi bạn quyết định cài đặt hoặc lướt xem những tệp có sẵn trên máy tính. Hệ điều hành chỉ tải và nạp vào RAM. Tất cả những sự thay đổi mà bạn tạo ra trước đó (Ví dụ như trong phần tải xuống hoặc thiết lập) sẽ bị mất đi khi bạn tắt máy hoặc cài đặt. Vì vậy, đây là khoảng thời gian thích hợp để biết hệ điều hành cần đáp ứng những yêu cầu nào. Bạn có thể “cài đặt
” những chương trình không tồn tại mãi mãi và việc này có thể khiến hệ thống chạy chậm hơn. Đừng quên rằng bước này chỉ có thể được thực hiện khi và chỉ khi chạy từ DVD của bạn. Kiểu gì thì máy của bạn cũng chạy chậm hơn bình thường.Nếu bạn không có một ổ đĩa trống, bạn có thể tạo thêm một ổ USB để khởi động bằng cách dùng một chương trình kiểu như Rufus.
Cảnh báo
Khi cài đặt, bạn có thể xóa sạch hoặc chỉ xóa một phần ổ cứng. Nếu bạn cẩn thận và suy nghĩ thấu đáo thì sẽ không có rắc rối gì xảy ra. Hãy luôn cẩn thận nếu không thì bạn có thể bị mất dữ liệu.
