Làm chuồng nuôi dê giúp người chăn nuôi kiểm soát và chăm sóc tốt, tránh những tác động xấu bên ngoài trong quá trình chăn nuôi. Hơn thế nữa, làm chuồng nuôi dê đúng kỹ thuật còn là giải pháp hàng đầu để giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường. Ở bài viết này, may3a.com sẽ chia sẻ cho bà con kỹ thuật làm chuồng nuôi dê đầy đủ và chi tiết nhất, mời bà con tham khảo.
Lợi ích khi làm chuồng nuôi dê đúng kỹ thuật
Dê là một trong những loại gia súc dễ nuôi, ít mắc bệnh, nguồn thức ăn đa dạng và phong phú và phong phú cung ứng cho thị trường trong và ngoài nước sản lượng thịt sạch, sữa và con giống. Do đó, nhu yếu nuôi dê theo quy mô trang trại ngày càng lan rộng ra . Ngoài ra chăn nuôi dê còn tương thích với chủ trương tái cơ cấu tổ chức ngành nông nghiệp của Đảng, nhà nước ta. Từ đó góp thêm phần xử lý công ăn việc làm và cải tổ kinh tế tài chính, xóa đói giảm nghèo cho người dân nông thôn .
Để đảm bảo một lứa có thể nuôi được vài chục đến vài trăm con dê, bà con phải làm chuồng nuôi dê. Đây là yếu tố đầu tiên và tối cần thiết trước khi bà con bắt đầu hoạt động chăn nuôi. Khi thiết kế chuồng nuôi để đảm bảo đúng kỹ thuật, bà con sẽ có thể:
– Quản lý đàn dê tốt hơn
Chuồng nuôi là nơi để dê tránh mưa, tránh nắng, thực thi phối giống và sinh đẻ. Khi chuồng trại nuôi dê được làm đúng kỹ thuật, bà con hoàn toàn có thể thuận tiện theo dõi được quy trình sinh trưởng và tăng trưởng của dê, kịp thời phát hiện các thời gian dê động dục để dữ thế chủ động chọn giống đực tốt, khỏe mạnh và triển khai phối giống cho dê tránh thực trạng dê con cận huyết, khung hình tăng trưởng ốm yếu, còi cọc, chết non . Ngoài ra, làm chuồng nuôi đúng kỹ thuật sẽ có khu vực cách ly riêng những con bị ốm, bệnh. Từ đó, bà con thuận tiện theo dõi, điều trị hoặc tiêu hủy mà không làm tác động ảnh hưởng đến cả đàn . Nuôi nhốt dê trong chuồng nuôi cũng giúp chủ trang trại tránh được những phiền phức cho mọi người xung quanh do dê phá hoại cây cối, hoa màu .
– Chăm sóc và bảo vệ sức khỏe, giúp dê phát triển đồng đều
Chăm sóc và bảo vệ sức khỏe thể chất của đàn dê chính là một trong những tính năng quan trọng của chuồng nuôi đúng kỹ thuật. Thứ nhất, dê sẽ không phải chịu những tác động ảnh hưởng xấu từ môi trường tự nhiên như mưa, nắng, lạnh, ẩm đặc biệt quan trọng là dê con mới sinh. Thứ 2, hạn chế bệnh tật, vi trùng tiến công . Chuồng nuôi sẽ được phân loại thành nhiều loại riêng không liên quan gì đến nhau, tương thích với mục tiêu nuôi : dê con, dê hậu bị, dê thịt, dê sinh sản … bà con thuận tiện trong việc vệ sinh chuồng trại, các dụng cụ chăn nuôi, cung ứng đủ lượng thức ăn hàng ngày từ đó giúp đàn dê tăng trưởng đồng đều, không làm ảnh hưởng tác động đến nhau .
– Đảm bảo an ninh, tránh thất thoát, trộm cắp
Chuồng trại phong cách thiết kế đúng tiêu chuẩn, vững chắc và chắc như đinh sẽ tránh được thực trạng bị bắt trộm dê, bảo vệ an ninh an toàn. Ngoài ra, bà con cũng hoàn toàn có thể nuôi thêm chó để trông dữ chuồng dê .
– Tận thu phân dễ dàng, giảm thiểu tác động và gây ô nhiễm môi trường xung quanh
Một trong những quyền lợi lớn của việc làm chuồng trại nuôi dê chính là phân dê thải ra sẽ được dồn tập trung chuyên sâu một chỗ. Bà con hoàn toàn có thể đem ủ phân dê làm phân bón hữu cơ sạch cho cây cối, tiết kiệm chi phí ngân sách . Hơn nữa, phân và nước tiểu của dê có mùi rất hôi và không dễ chịu. Nếu không được thu gom và giải quyết và xử lý hoàn toàn có thể làm ô nhiễm nguồn nước xung quanh, phát sinh ra ruồi, nhặng làm tác động ảnh hưởng đến không khí, môi trường tự nhiên sống của con người và các loại vật nuôi khác. Có thể nói, kỹ thuật làm chuồng nuôi dê rất quan trọng, góp thêm phần đáng kể trong việc giảm thiểu ảnh hưởng tác động và gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường xung quanh Chính vì những quyền lợi trên nên trước khi bắt tay chăn nuôi dê, bà con phải triển khai làm chuồng trại chăn nuôi đúng nhu yếu kỹ thuật .
Yêu cầu chung về chuồng trại nuôi dê
– Vị trí
Dê là loại gia súc nhai lại nhưng tính khí khá thất thường, hiếu động, thích ở những nơi cao ráo thoáng mát, không ưa sự khí ẩm, không dễ chịu. Vì vậy, vị trí làm chuồng dê cần yên tĩnh, thật sạch, thoáng. Chuồng dê nên cách xa nguồn nước hoạt động và sinh hoạt, xa nhà tại, đường đi, xung quanh có cây xanh bóng mát. Tuy nhiên phải là khu vực thuận tiện quản trị, chăm nom, quét dọn vệ sinh .
– Hướng chuồng
Hướng làm chuồng thích hợp nhất là hướng Đông Nam. Hướng này mát về mùa hè, ấm cúng về mùa đông. Nếu không có địa hình thích hợp, bà con hoàn toàn có thể chọn hướng Đông hoặc hướng Nam đều được vì ánh mặt trời chiếu vào chuồng buổi sáng sẽ kích thích dê ăn nhiều, tiêu hóa tốt, khung xương chắc khỏe, tăng trưởng nhanh .
– Diện tích chuồng
Diện tích chuồng nuôi sẽ phụ thuộc vào vào khuynh hướng và số lượng đàn dê của bà con. Tuy nhiên, chuồng nuôi phải thoáng đãng, thoáng mát, thật sạch, thuận tiện quét dọn vệ sinh, thuận tiện trong việc chăm nom dê con và dê mẹ sau khi sinh .
| Loại | Nhốt cá thể (con/m2) | Nhốt chung (con/m2) |
| Dê cái sinh sản | 0,8 – 1,0 | 1,0 – 1,2 |
| Dê đực giống | 1,0 – 1,2 | 1,4 – 1,6 |
| Dê hậu bị 7 – 12 tháng tuổi | 0,6 – 0,8 | 0,8 – 1,0 |
| Dê con dưới 6 tháng tuổi | 0,3 – 0,5 | 0,4 – 0,6 |
– Vật liệu làm chuồng
Chuồng nuôi dê khá đơn thuần, bà con không nhất thiết phải mua vật tư đắt tiền giống như xây chuồng nuôi trâu, bò. Để tiết kiệm chi phí ngân sách, bà con hoàn toàn có thể dùng gỗ, tre, cây tầm vông, thân cây dừa, thân cây cau … để làm chuồng. Ngoài ra, tận dụng luôn lá tranh, lá cọ, lá dừa hoặc ngói để làm mái vừa tiết kiệm chi phí lại mát. Ngoài ra bà con cũng hoàn toàn có thể góp vốn đầu tư xây chuồng bằng gạch, dùng ngói fibro xi-măng, mái tôn .
Yêu cầu kỹ thuật của chuồng nuôi dê
– Khung chuồng
Khung chuồng nuôi được làm bằng gỗ, tre hoặc đổ cột bê tông xi-măng. Phía dưới chân cột phải có một chân đỡ được kê cao khoảng chừng 50 – 70 cm làm bằng gạch hoặc đá to, kiến thiết xây dựng vững chắc, chắc như đinh. Khung phải phong cách thiết kế vững chắc, chắc như đinh để khi dê hoạt động giải trí không bị đổ sập. Phía dưới cần có dầm đáy, bên cạnh là các xà dọc, xà ngang chắc như đinh .
– Nền chuồng
Nền chuồng phía dưới hoàn toàn có thể láng xi-măng để tiện nghi trong quy trình vệ sinh. Nếu giữ nguyên nền đất thì cần dập chắc như đinh. nền chuồng có độ nghiêng khoảng chừng 2 – 3 % về phía cống rãnh thoát nước tránh tồn dư. Xung quanh nền và khung chuồng có mạng lưới hệ thống rãnh thoát nước phong cách thiết kế chảy theo một chiều có độ dốc nhất định để dẫn nước tiểu và phân về hố thu gom và giải quyết và xử lý tránh làm ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, hạn chế sản sinh vi trùng gây bệnh .
– Sàn chuồng
Sàn nuôi là vị trí rất quan trọng để nuôi nhốt dê. Tốt nhất, bà con nên làm sàn nuôi dê bằng thanh gỗ có kích cỡ 2,5 x 3 cm đóng theo kiểu dát giường, các khe hở chỉ từ 1 – 1,5 cm bảo vệ lọt được phân và nước tiểu nhưng không lọt chân dê. Sàn chuồng phải cách nên bên dưới tối thiểu 50 – 80 cm bảo vệ thật sạch, thoáng mát. Nếu dùng tre làm sàn thì các thanh tre phải phẳng, đã gọt sạch mặt, cạt tre phải quay xuống phía dưới để tránh ứ đọng phân và không làm tổn thương đàn dễ nuôi. Khe hở giữa các thành tre cũng chỉ nên từ 1 – 1,5 cm .
– Thành chuồng
Thành chuồng được lắp ráp vững chắc, quay xung quay sàn chuồng để bảo vệ, giúp dê không chạy đi chạy lại ra bên ngoài. Thành chuồng nên làm bằng tre hoặc gỗ đóng thành nan dọc nhưng không quá rộng, các nan chỉ nên cách nhau từ 6 – 10 cm. Thành chuồng phải có chiều cao tối thiểu từ 1,5 – 1,8 m. Nếu làm bằng tre phải gọt sạch mắt tránh gây tổn thương khi chúng cọ xát người vào. Bà con cũng hoàn toàn có thể xây tường gạch nhưng sẽ hơi bí, khiến dê cảm thấy không dễ chịu .
– Mái chuồng
Mái chuồng làm theo kiểu 2 trái có nóc ở giữa. Mái phải nhô ra khỏi tối thiểu 60 – 80 cm để tránh gió lùa, mưa hắt, nắng chiều ban ngày. Mái chuồng có độ dốc vừa phải để thoát nước mưa thuận tiện .
– Vách ngăn
Bên trong chuồng nuôi dê cần phải phong cách thiết kế cách vách ngăn hài hòa và hợp lý để ngăn cách thành ô riêng cho các lứa dê, đặc biệt quan trọng là dê sinh sản. Vách ngăn hoàn toàn có thể làm bằng tre hoặc vầu, thanh gỗ với chiều cao khoảng chừng 1 – 1,2 m, khoảng cách giữa các thành là 0,8 – 10 cm để dê không hề chui ra ngoài. Lồng ngăn có cửa ra vào rộng từ 0,4 – 0,5 m, chiều cao bằng với chiều cao của vách ngăn .
– Cửa chuồng
Để thuận tiện trong việc xuất bán, cách ly, biến hóa chuồng nuôi hoặc phối hợp thả ra sân chơi thì cách làm chuồng dê đúng kỹ thuật yên cầu phải có cửa chuồng lên xuống. Cửa chuồng phải rộng từ 60 – 80 cm giúp dê đi lại thuận tiện, không bị cọ sát vào tường, đặc biệt quan trọng so với dê cái đang mang thai. Cửa cũng là bằng tre hoặc gỗ, có phong cách thiết kế bậc thang gỗ lên xuống cho dê .
– Máng ăn
Nguồn thức ăn cho dê gồm có thức ăn tinh ( các loại hạt ngũ cốc và phụ phẩm của chúng ) và thức ăn xanh ( rau cỏ tự nhiên, cỏ voi, lá chè khổng lồ, các loại củ quả … ). Do đó chuồng nuôi nhốt dê bắt buộc phải phong cách thiết kế máng ăn treo ở phía trước, bên ngoài thành lồng và có lỗ rộng để chúng thuận tiện thò đầu ra ăn, đồng thời tránh bị rơi vãi thức ăn ra bên ngoài sàn chuồng, bảo vệ vệ sinh cho sàn dê . Máng cỏ hoàn toàn có thể đóng bằng các thanh gỗ hoặc tre cao từ 0,2 – 0,3 m, rộng 0,25 – 0,35 m, chiều dài thì tùy thuộc vào ngăn ô của chuồng .
Máng thức ăn tinh hoàn toàn có thể treo bên ngoài hoặc đặt cố định và thắt chặt bên trong chuồng nuôi, cạnh cửa. Thức ăn là tinh bột nên bà con dùng tấm ván gỗ để đóng với độ cao 0,15 – 0,25 m, rộng 0,2 – 0,25 m, chiều dài tùy theo size ô chuồng nuôi . Lưu ý, so với thức ăn thô xanh, dê thường rất thích ăn thức ăn mới, non xanh nên nếu như nuôi dê đúng kỹ thuật, bà con cần băm các loại cỏ đặc biệt quan trọng là cỏ voi bằng các loại máy băm cỏ thành đoạn nhỏ từ 5 – 7 cm cho dê ăn hết, ăn nhiều . Ngoài ra, cỏ sau khi băm bà con cũng hoàn toàn có thể đem ủ chua hoặc trộn thêm với chế phẩm sinh học, mật rỉ đường làm thức ăn dự trữ, kích thích tăng trưởng và hệ tiêu hóa của đàn dê . Thức ăn tinh là các hạt ngũ cốc bà con cũng nên nghiền nhỏ bằng máy băm nghiền đa năng sau đó phối trộn theo một tỉ lệ thích hợp cho đàn dê . Tùy thuộc vào quy mô và số lượng đàn dê, bà con lựa chọn thiết bị chăn nuôi có hiệu suất tương thích để tiết kiệm chi phí thời hạn, cung ứng đủ nhu yếu dinh dưỡng hàng này để nuôi dê đạt hiệu suất cao kinh tế tài chính cao nhất .
– Máng uống
Dê có năng lực chịu khát rất giỏi tuy nhiên khi chăn nuôi dê theo hướng nhốt chuồng, bà con cần thiết kế máng uống nước và phân phối nước hàng ngày, đặc biệt quan trọng là vào mùa nóng. Máng uống hoàn toàn có thể đặt ở phía trong hoặc ngoài mỗi ngăn chuồng. Bà con hoàn toàn có thể tận dụng xô và gắn chặt vào thành chuồng .
– Sân chơi cho dê
Dê có tập tính bầy đàn cao, hiếu động và mưu trí. Vì thế trong quy mô nuôi dê nhốt chuồng, để đạt chất lượng xuất bán tốt nhất, bà con phải làm khu sân chơi cho đàn dê. Ngoài ra sân chơi còn giúp bà con quản trị phối giống hiệu suất cao hơn . Yêu cầu so với sân chơi : Sân rộng bảo vệ 2 – 5 con / mét vuông, nền đất nện chắc như đinh hoặc láng nền xi-măng, nằm liên với chuồng nuôi. Sân chơi cũng cần đặt máng uống nước, máng ăn cỏ, xung quanh cho cây xanh bóng mát . Bao quanh sân chơi là hàng rào làm bằng tre, gỗ hoặc lưới sắt bền vững và kiên cố, chắc như đinh, bảo vệ đàn dê không nhảy ra ngoài .
– Nơi vắt sữa
Nơi vắt sữa dê nằm phía bên ngoài sân chơi. Bà con sắp xếp một sạp vững chắc làm bằng tre hoặc gỗ ghép khít lại với nhau. Chân sàn vào từ 50 – 60 cm tương thích với chiều cao của người vắt sữa. Trước sập có một khung vuông giống như vách ngăn chuồng, phần lỗ chỉ đủ để lọt đầu dê. Phía ngoài gắn thêm máng đựng thức ăn. Trong khi vắt sữa, dê sẽ đứng lên sàn ăn cỏ .
Các kiểu chuồng dê phổ cập
– Chuồng sàn có chia ngăn:
Đây là mẫu chuồng được dùng thông dụng cho dê nuôi lấy sữa, nuôi lấy giống, dê hậu bị, dê sinh sản. bà con hoàn toàn có thể vận dụng phương pháp làm chuồng ở phía trên để ngăn chia tương thích, đúng kỹ thuật .
– Chuồng sàn không chia ngăn:
Chuồng nuôi dê không chia ngăn thường dùng cho phương pháp nhốt chuồng phối hợp chăn thả, đặc biệt quan trọng là dê thịt. Ưu điểm của mẫu chuồng này là ít tốn kém ngân sách và vật tư làm vách ngăn cách, bà con chỉ cần phong cách thiết kế cửa chuồng rộng để thuận tiện cho việc đi lại của cả đàn. Nhược điểm là không tích hợp nuôi được dê sinh sản, dê hậu bị và dê con .
– Chuồng úm dê con:
Chuồng úm dê con hay còn gọi là cũi dê con. Cũi này dùng để nhốt dê từ 7 – 21 ngày tuổi. Dê con sau khi tách mẹ được nuôi trong cũi sẽ thuận tiện cho bà con trong việc chăm nom, quan sát, tăng tỷ suất nuôi sống . Cũi nuôi úm dê làm bằng tre hoặc gỗ, mỗi thanh rộng từ 2 – 3 cm, chắc như đinh, vót mịn để không làm tổn thương dê. Khoảng cách giữa các nan là 1 cm để chân dê không bị lọt xuống phía dưới . Kích thước tương thích để phong cách thiết kế cũi nuôi dê : cao 0,8 m ; dài 1,0 – 1,5 m, rộng 1,0 – 1,2 m. Có thể nhốt từ 3 – 5 con dê . Cũi nuôi dê con đặt ở nơi kín gió, bên ngoài cần có rèm che bằng bạt nếu thời tiết quá lạnh hoặc đang mưa. Bên trong sàn phải lót rơm hoặc chất độn chuồng khô mềm để dê con nằm cho ấm .
Vệ sinh chuồng nuôi dê
– Vệ sinh cơ giới
Dê rất ưa thật sạch, thế cho nên, trong khi nuôi, bà con phải liên tục vệ sinh chuồng trại và các dụng cụ nuôi thật sạch để hạn chế mầm bệnh và các tác nhân xấu bên ngoài thiên nhiên và môi trường ảnh hưởng tác động . Hàng ngày khi thả đàn dê ra sân chơi, bà con cần vệ sinh quét dọn sàn chuồng, dội nước phía bên trong nền và rãnh thoát nước để xịt thật sạch tránh để phân và nước tiểu ứ đọng . Trước khi cho dê ăn thức ăn mới, bà con nên vệ sinh sạch máng ăn thô, máng ăn thức ăn tinh, rửa sạch máng uống và thay nước . Kiểm tra mái nhà tiếp tục, đặc biệt quan trọng là sau mưa báo để kịp thời sửa chữa thay thế. Vách tường, vách ngăn cũng cần kiểm tra, xịt rửa thật sạch . Cung cấp vừa đủ nước sạch trong suốt quy trình vệ sinh, tẩy uế. Không để nước tù nước đọng trong sân chơi của dê .
– Tiêu độc sát trùng
Sát trùng chuồng nuôi dê là yếu tố mà bà con cần phải rất là chăm sóc, thực thi theo định kỳ, đúng quy trình tiến độ, dùng đúng thuốc, nồng độ thuốc … Bà con sẽ thực thi tiêu độc 7 ngày trước khi nuôi nhốt và tiêu độc sau 15 ngày xuất chuồng, và 3 ngày trước khi nuôi trở lại. Ngoài ra, trong quy trình nuôi, chuồng nuôi đúng kỹ thuật cũng cần được tiêu độc định kỳ 1 tháng 1 lần. Để triển khai tiêu độc, bà con cần quét dọn vệ sinh thật sạch bằng nước để giảm tỷ lệ vi sinh vật trên mặt phẳng chuồng, làm tiền đề cho bước tiếp theo . Tiến hành phát quang bụi rậm cách xa chuồng nuôi tối thiểu 1 m, dùng vôi rắc xung quanh chuồng, hố sát trùng. Sau khi quét dọn, bà con hoàn toàn có thể tiêu độ vật lý bằng cách dùng nước sôi hoặc lửa để diệt mầm bệnh, các tác nhân gây bệnh. Nếu dùng lửa bà con phải rất là chú ý quan tâm vì hàng loạt vật tư đều dễ cháy .
Tiếp theo, tiến hành sát trùng, tiêu độc bằng hóa chất. Đối với chuồng nuôi có dê và không dê, bà con phải cân nhắc kỹ lưỡng và lựa chọn thuốc phù hợp tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của đàn vật nuôi. Bà con có thể dùng phương pháp xông hoặc phun.
| Chuồng nuôi không có gia súc | Chuồng nuôi có gia súc |
| Chloramine B 1,5 gr/ 1 lít nước | Pacoma 1/700 – 1 %o |
| Halamid (Chloramin T) 3 gr/ 1 lít nước | Chloramine B 2 %o, 1 % |
| Vôi bột | TH4 1/200, 1/400 |
| Nước vôi 10 – 20 % | Virkon S 1/200 |
| Formol 2 – 5 % | Hantox-200 (diệt KST ngoài da như ghẻ heo…) 50 ml/10-15 lít nước |
| Soude 2 – 5 % | Butox (phun diệt ve trên bò) 10 ml/ 5 lít nước |
| TH4 0,5 – 2 % | |
| Lenka 1 – 3 % | |
| BKA pha loãng 1 % (10ml/ 1 lít nước / 3-5 m2 nền chuồng) | |
| Virkon S 1 % | |
| Remanol Plus 1/200 | |
| DSC 1 %o | |
| Pacoma 1/500 – 1/2000 | |
| Bột lưu huỳnh 0,04 kg/m2 | |
| Neporex 80 g/100 lít nước/80 m2 | |
| Lindores 15 ml /5lít nước | |
| Hantox-200 (diệt ruồi, muỗi, gián, kiến,…) 50 ml/20-40 lít nước phun đều trên bề mặt. |
Làm chuồng là bước quan trọng, là tiền đề cho quyết định lớn đến mức độ thành công khi nuôi dê. Bà con nên áp dụng đúng kỹ thuật làm chuồng nuôi dê để đạt hiệu quả cao, tránh rủi ro và tác động tới môi trường.
