Bạn có thể cài đặt hệ điều hành vào ổ flash và dùng nó như một máy tính xách tay bằng cách dùng Rufus trên Windows hoặc Disk Utility trên Mac. Bất kể thực hiện cách nào, bạn sẽ cần có bộ cài hệ điều hành hoặc image (hình ảnh), định dạng ổ USB flash và cài đặt hệ điều hành vào ổ USB. Đừng quên kích hoạt tính năng khởi động từ USB trong BIOS trên Windows hoặc chuyển đổi ổ đĩa khởi động trên Mac!
những bước
Phương pháp số 1 Tạo ra ổ khởi động Windows hoặc Linux bằng Rufus
1Bật tính năng khởi động USB trong BIOS. BIOS (Hệ thống nhập/xuất cơ bản) giúp bạn quản lý phần cứng trong máy tính. Nhấn phím được yêu cầu trong lúc khởi động để vào BIOS (thường là nhấn F2 hoặc Del). dùng những phím mũi tên để vào thẻ “Boot”. Di chuyển USB lên phía trên cùng danh sách bằng phím ↵ Enter. Lựa chọn “Save and Exit” và máy tính sẽ khởi động lại với thiết lập mới. những nhà sản xuất khác nhau dùng những loại BIOS khác nhau trong máy tính. Bạn nên kiểm tra thông số kỹ thuật của nhà sản xuất để biết chính xác cần nhấn phím nào khi truy cập và thay đổi cấu hình BIOS.2Mua ổ USB flash phù hợp. Bạn sẽ muốn sở hữu ổ flash có dung lượng tối thiểu là 16 GB. USB 2.0 cũng gọi là dùng được, nhưng nên dùng USB 3.0 có tốc độ nhanh hơn. Bạn nên dùng USB 32 GB trở lên nếu muốn lưu trữ thứ gì khác ngoài hệ điều hành vào ổ đĩa. Không tốn nhiều tiền để tăng dung lượng lưu trữ như thế này (chỉ chênh giá khoảng 5$ giữa 16 và 32 GB)!3Tải về “disk image” (hình ảnh đĩa) của hệ điều hành bạn muốn cài đặt. Trang web Rufus có nhiều liên kết đến hình ảnh đĩa của hệ điều hành mà bạn có thể tải về ở phía dưới cùng trang, dưới dòng “Non-exhaustive list of ISOs Rufus is known to work with”. Tập tin bạn sẽ cần tải về được gọi là ISO. 4Tải về và mở Rufus. Rufus là chương trình tự chứa và không cần được cài đặt — chỉ cần được tải về và mở ra. 5Cắm ổ USB flash vào máy tính. Nó sẽ xuất hiện trong cùng danh sách với những ổ đĩa khác trong “This PC”. 6Nhấp vào “Device” và lựa chọn ổ USB flash từ danh sách.7Nhấp vào “Partition Scheme” và lựa chọn “MBR for BIOS or UEFI”. MBR (Master Boot Record) là cấu trúc ổ đĩa cũ, nhưng phổ biến hơn cả và được dùng rộng rãi trong máy tính Windows. Bạn có thể lựa chọn GPT (GUID Partition Table), một công nghệ mới hơn, nhưng bạn có thể sẽ gặp vài vấn đề tương thích khi cài đặt một vài hệ điều hành.8Nhấp vào trình đơn thả xuống “Filesystem” và lựa chọn hệ thống tập tin thích hợp. dùng “NTFS” nếu bạn đang cài đặt Windows và “exFat” nếu bạn đang cài đặt Linux vào ổ đĩa USB để khởi động. 9Tích vào ô “Create Bootable Disk” để kích hoạt. Ô tích này nằm ở dưới “Format Options” và sẽ cho phép bạn dùng ISO để tạo ra ổ đĩa USB khởi động. ISO (hay disk image – hình ảnh đĩa) là tập tin kỹ thuật số chứa nội dung của ổ đĩa – trong trường hợp này là hệ điều hành bạn sẽ cài đặt. 10Lựa chọn “ISO image” từ trình đơn ở bên phải ô tích.11Nhấp vào biểu tượng ổ đĩa và lựa chọn hình ảnh đĩa đã tải về. Biểu tượng ổ đĩa nằm ở bên phải của phần thả xuống mà bạn đã lựa chọn ISO image. 12Nhấn “Start”. Thanh tiến trình sẽ cho thấy tiến trình hiện tại. Bạn sẽ được thông báo khi tiến trình hoàn tất. Chú ý: Tiến trình này sẽ định dạng ổ flash. Việc định dạng ổ USB sẽ xóa TOÀN BỘ nội dung. Nếu có dữ liệu nào đó trên ổ USB flash mà bạn muốn lưu giữ, trước tiên hãy sao chép nó vào máy tính để lưu lại.13Khởi động lại máy tính để thử chạy ổ đĩa khởi động. Khi bật tính năng USB Booting, máy tính sẽ khởi động lại và dùng USB để khởi động bằng cách dùng hình ảnh đĩa. một vài BIOS có trình đơn dành riêng cho việc lựa chọn ổ đĩa khởi động. Trình đơn này sẽ có nút truy cập khác nhau khi khởi động từ Trình đơn BIOS thông thường. Kiểm tra thông số kỹ thuật của nhà sản xuất để biết liệu đây có phải là lý do khiến bạn gặp rắc rối khi khởi động bằng ổ flash
Phương pháp số 2 Cài đặt macOS/OSX vào ổ đĩa di động
1Mua ổ USB flash thích hợp. Để cài đặt hệ điều hành macOS/OSX mới, bạn sẽ muốn sở hữu ổ flash có dung lượng tối thiểu là 16 GB. USB 2.0 cũng gọi là dùng được, nhưng nên dùng USB 3.0 có tốc độ nhanh hơn. Bạn nên dùng USB 32 GB trở lên nếu muốn lưu trữ thứ gì khác ngoài hệ điều hành vào ổ đĩa. Không tốn nhiều tiền để tăng dung lượng lưu trữ như thế này (chênh giá khoảng 5$ giữa 16 và 32 GB)!2Tải về bộ cài hệ điều hành từ App Store. Tìm kiếm phiên bản macOS/OSX bạn muốn cài đặt và nhấn “Download”. Bộ cài này sẽ xuất hiện trong thư mục Applications khi tiến trình tải về hoàn tất. 3Cắm ổ USB flash vào máy tính. Ổ đĩa sẽ thực hiện quá trình mount tự động và xuất hiện trên màn hình desktop. 4Vào “Applications > Utilities” và mở Disk Utility. Disk Utility được dùng để quản lý và chỉnh sửa những ổ đĩa. Ổ flash sẽ xuất hiện trong danh sách ổ đĩa ở bên trái. 5Lựa chọn ổ flash từ danh sách và nhấn “Partition”. Đây là hình thức phân chia dung lượng lưu trữ của ổ đĩa thành những vùng trống riêng biệt. Nút này là một trong những thẻ được liệt kê phía dưới thanh trình đơn. Thẻ này bao gồm nhiều tùy chọn để định dạng ổ đĩa USB và thiết lập nó để có thể khởi động. 6Mở trình đơn Partition Layout và lựa chọn “1 Partition”. Một phân vùng duy nhất sẽ tối đa hóa dung lượng lưu trữ dành cho hệ điều hành không cần cài đặt của bạn. 7Mở trình đơn Format và lựa chọn “Mac OS Extended (Journaled)”. Bạn cần chọn định dạng này để chạy hệ điều hành. Chú ý: Việc định dạng ổ USB sẽ xóa TOÀN BỘ nội dung. Nếu có dữ liệu nào đó trên ổ USB flash mà bạn muốn lưu giữ, trước tiên hãy sao chép nó vào máy tính để lưu lại.8Nhấn “Options…”. Nút này nằm phía dưới bảng phân vùng và mở ra trình đơn có nhiều tùy chọn để lựa chọn phân vùng. 9Lựa chọn “GUID partition table” và nhấn “OK”. Bạn cần thực hiện điều này để khiến phân vùng có thể khởi động. những tùy chọn khác được dùng để khiến ổ đĩa khởi động được trên máy
tính Windows hoặc PowerPC, nhưng macOS/OSX mới sẽ không chạy bình thường trên hầu hết phần cứng không phải là Mac.10Nhấn “Apply” rồi nhấn “Partition” từ thông báo hiện ra. Thanh tiến trình sẽ xuất hiện để cho thấy tiến trình định dạng và phân vùng. Quá trình này có thể sẽ diễn ra trong vài phút. Khi hoàn tất, thanh tiến trình sẽ biến mất. 11Mở bộ cài macOS/OSX. Bộ cài này sẽ xuất hiện trong thư mục Applications. 12Nhấn “Continue” để bắt đầu quá trình cài đặt.13Nhấn “Agree” rồi nhấn “Agree” thêm lần nữa trong phần hiện ra. Khi nhấp vào nút này, bạn đồng ý với thông tin bản quyền được hiển thị trong cửa sổ bộ cài. 14Nhấn “Show All Disks”. Việc này cho phép bạn lựa chọn ổ đĩa để cài đặt hệ điều hành. 15Lựa chọn ổ flash từ danh sách ổ đĩa và nhấn “Install”. Quá trình cài đặt sẽ bắt đầu và có lẽ là cần khoảng 30 phút trở lên. Bạn sẽ được yêu cầu thiết lập hệ điều hành mới khi quá trình cài đặt hoàn tất. Bạn có thể sẽ được yêu cầu nhập thông tin đăng nhập của máy tính sau khi nhấn cài đặt để xác nhận hành động.16Nhập thông tin khởi tạo hệ điều hành. Bạn sẽ được yêu cầu điền thông tin kiểu như tên người dùng/mật khẩu, vị trí và thông tin wifi để cấu hình việc cài đặt hệ điều hành mới. Sau khi hoàn tất, máy sẽ khởi động từ ổ đĩa di động. 17Vào “Applications > System Settings” và mở “Startup Disk”. Bạn cần đảm bảo rằng sẽ chuyển đổi ổ đĩa khởi động mặc định thành ổ cứng của máy tính để tránh vấn đề phát sinh sau khi bạn rút ổ flash. 18Lựa chọn ổ cứng của máy tính và nhấn “Restart”. Bạn sẽ được khởi động từ ổ cứng máy tính và giờ thì bạn có thể rút ổ flash một cách an toàn
Lời khuyên
Việc dùng ổ đĩa di động macOS/OSX trên máy tính Windows hoặc ngược lại có thể sẽ gây ra vấn đề nghiêm trọng vì không tương thích. Nếu cài đặt Portable Linux thì có thể sẽ chạy được trên cả hai hệ điều hành đó.